Scroll naar beneden voor Nederlandse versie.
Amy: a moving portrait of an exceptional talent
We all know the story. Jazz and soul singer Amy Winehouse died at the age of 27 in the summer of 2011 after a short, but turbulent life. After the incredible success of her second album Back To Black everything went downhill pretty fast and soon all we heard about were her troubled relationships and the drugs and alcohol abuse. Luckily, this is not how we will remember her after seeing Amy, the documentary about her life, directed by Asif Kapadia.
The first thing that is eye-catching about this documentary is that it only uses archive footage of the life of Winehouse. There are lots of interviews with people who played some kind of role in her life, but these audio fragments are always combined with footage of Amy herself. The fact that all visuals are about Amy and the many parts where she gets to talk herself, make it all the more her story. The film starts when Winehouse is a teenager, celebrating a birthday with friends, singing ‘happy birthday’. We see her life story in a chronological matter, from performing in bands at the age of 16, the release of debut album Frank towards the huge successes and the inescapable media attention that came with it.
Although Amy could have been a mostly tragic story about the downfall of a pop star, it luckily is also a celebration of her as an artist. Her music is a central point in the documentary and that is the only right way to do a film about Amy Winehouse. We see footage of her doing some kind of audition for a label boss that eventually got her a contract and we see how she performs an acoustic version of ‘Stronger Than Me’, a single from the first album. The movie uses the songs very well to explain the different big events in her life. First we hear about what happened and then we hear the song with lyrics on screen. This happens for example with ‘Back To Black’, the title track she wrote about the initial break up from Blake Fielder. We see a tape of her recording the track in the studio. She sounds heartbroken, but stunning and she is visibly into the track. She stops after the bridge and asks out loud if it wasn’t ‘too upsetting at the end’. Ronson reassures her she sounded fantastic. Pure studio magic and such a special moment to witness.
Watch the sequence with the recording of ‘Back To Black’ here.
Of course the filmmakers had to tell the story of her downfall as well and they do this rather uncompromisingly. It becomes clear that Amy’s problems already started when she was a teenager when her father left her mother after he had an affair. Amy began using soft drugs at that time and struggled with bulimia while her parents failed to see what was going on. This is not the only time in the documentary that father Mitch Winehouse’s influence seems questionable. The movie shows how he says she does not need to go to rehab if she doesn’t want to (about which the hit ‘Rehab’ was written), while her friends (who often have a hard time containing their emotions when they tell about how they lost their best friend) and manager made clear she really needed it. The moment he comes visiting her with a camera crew when she is at St. Lucia to escape all the attention is all the more unsettling. No wonder Mitch wasn’t too happy about the release of this documentary. Either way it raises and discusses the question if other people could be held responsible for what happened to Amy, while the whole world was watching.
The same goes for her ex-husband Blake Fielder, who introduced her to hard drugs for the first time and seemed to have contributed to her problems in his own way. Another huge issue that the movie touches upon is the way Amy was scrutinized by the media and how she had to deal with her demons in the public eye, as she was always followed by paparazzi. The way Amy handles this problem, seems somehow problematic as the movie features a lot of footage that was actually recorded by these paparazzi photographers. This at the same time makes clear the paradox of us watching her life story, while this public attention was the exact same thing that certainly helped her selfdestruction. To speak with Amy’s own words, she says at the start of the documentary that she does not want to be famous, because she thinks she would go mad.
Although there are some paradoxes and complicated issues being dealt with in this movie and one needs to remember that this is also a way of telling her story and not neccesarily a completely objective list of facts, it mainly shows that Amy once was a normal girl, full of life, like us all. It celebrates her exceptional musical talent and seems to try to portray her life through her own words and more importantly, her music. A worthy and moving portrait of an icon of our times.
————————————————
Film recensie: Amy (documentaire)
Amy: Een aangrijpend portret van een uitzonderlijk talent
We kennen allemaal het verhaal. De Britse jazz en soul zangeres overleed in de zomer van 2011 op 27-jarige leeftijd na een kort, maar turbulent leven. De zangeres behaalde grootse successen met haar plaat Back To Black, maar daarna ging alles al snel bergafwaarts in haar leven, dankzij getroebleerde relaties en ernstige problemen met drank en drugs. Gelukkig is dit niet hoe we haar zullen herinneren na het zien van de documentaire Amy, gemaakt door regisseur Asif Kapadia.
Het eerste dat opvalt aan deze docu is dat er geen gebruik wordt gemaakt van nieuwe beelden, maar alles in elkaar is gezet met archiefmateriaal. Natuurlijk zijn er de nodige interviews afgenomen met mensen die een rol speelden in het leven van Amy, maar bij deze geluidsfragmenten worden altijd beelden van de zangeres zelf gebruikt. Natuurlijk komt ze zelf ook regelmatig aan het woord, wat de indruk geeft dat we hier kijken en luisteren naar háár verhaal. De film begint tijdens een verjaardagsfeestje van Winehouse als een tiener, waar ze ‘Happy Birthday’ voor een vriendin zingt. Vervolgens zien we in chronologische volgorde hoe ze haar carrière begint, haar debuutplaat Frank lanceert en met haar tweede plaat grote successen behaalt waar vervolgens ook de grote media-aandacht bij komt kijken.
Hoewel Amy gemakkelijk had kunnen vervallen in een constant tragische vertelling over de val van een ster, wordt gelukkig ook juist haar talent en nalatenschap gevierd. Haar muziek staat centraal en dat is ook de enige manier waarop je een waardig portret van Winehouse kunt schetsen. Amy’s levensverhaal wordt verteld aan de hand van verschillende songs. Zo horen we eerst over de gebeurtenissen die haar inspiratie gaven en horen we vervolgens de liedjes met de songteksten in beeld. Dit gebeurt ook met de legendarische titeltrack ‘Back To Black’, die ze schreef over het einde van haar affaire met Blake Fielder (met wie ze later zou trouwen). Als kijker ben je getuige van een opname in de studio samen met producent Mark Ronson. Winehouse zingt het lied gebroken, maar met overtuiging. Na de bridge vraagt ze zich vertwijfeld af of het allemaal niet wat te verdrietig is. Ronson verzekert haar dat het prachtig was. Een bijzonder moment van pure studiomagie.
Natuurlijk kon het verhaal van de ondergang van Winehouse niet uitblijven en dit wordt verteld zonder dat mensen gespaard worden. Zo is te zien dat Amy al drugs gebruikt en te kampen heeft met boulimia in haar tienerjaren nadat haar vader haar moeder verlaat na een affaire. Dit is overigens niet de enige keer dat er vraagtekens worden gezet bij de invloed van Mitch Winehouse op het leven van zijn dochter. Zo vertellen haar emotionele vriendinnen en voormalig manager hoe hij haar vertelde dat ze niet hoefde af te kicken in een kliniek als ze daar geen zin in had (de inspiratie voor de hit ‘Rehab’). Daarnaast zijn er nog de beelden van Mitch die een cameraploeg meeneemt om zijn dochter op te zoeken in St. Lucia terwijl ze juist afstand zocht van alle aandacht. Het is geen wonder dat papa Winehouse niet blij was met de release van de documentaire. Hoe dan ook wordt de vraag belicht of mensen misschien verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de publieke ondergang van Amy.
Deze vraag komt ook aan het licht als het gaat om haar ex-echtgenoot Blake Fielder, die haar voor het eerst harddrugs liet gebruiken en zo zijn steentje bijdroeg aan haar einde. Daarnaast wordt de manier waarop ze continu onderwerp van gesprek was in de media en overal gevolgd werd door fotografen aan de kaak gesteld. Dit is enigszins problematisch te noemen, omdat de film zelf ook gebruik maakt van de beelden van de fotografen die haar wellicht net nog wat verder de afgrond in hebben geduwd. Dit geeft tegelijkertijd de paradox aan van het feit dat wij nu massaal naar haar levensverhaal kijken, terwijl die publieke aandacht juist teveel voor haar werd. Zo zegt ze zelf in een interview uit 2003: “Ik wil helemaal niet beroemd worden, want ik denk dat ik het niet aan zou kunnen. Ik zou doordraaien.”
Hoewel de film natuurlijk ook gezien moet worden als een bepaalde afspiegeling van de werkelijkheid en niet per se een opsomming van feiten, kan wel worden gezegd dat men zo dicht mogelijk bij Amy’s eigen verhaal probeert te blijven door middel van haar woorden en vooral haar muziek. Er worden een aantal ingewikkelde vragen besproken omtrent verantwoordelijkheid en er is sprake van een paradox op het gebied van media-aandacht, maar Amy laat vooral zien dat Winehouse ooit ook een vrolijk meisje was met een passie. Asif Kapadia maakte een waardig en aangrijpend portret van een uitzonder muzikaal talent dat niet snel zal worden vergeten.